Bir bayan 1. gün kan görse, sonrasında 8 gün kan görmese, daha sonra 7 gün görse, 10. günden sonra gördükleri istihaza mı olur?

Cevap: Dört mezhepte de temizlik müddetinin asgarisi 15 gündür. Hanefi mezhebinde İmam Azam hazretlerinin ve İmamı Yusuf hazretleri ile İmamı Muhammed Şeybani hazretlerinin hayz ile alakalı içtihat farklılıkları var. Fakat kitaplarda bilinmesi gerekenler yazılmış. Öncelikle Hanefi mezhebi ile ilgili nakledelim. Hanefi mezhebinde hayz müddeti, temizlik müddetinden sonra başlar. En azı üç gündür. Üç günden az olmaz. İmamı Malik hazretleri ise en azı yok, temizlik müddeti geçtikten sonra kan görülmüşse hayz başlamış demektir, buyuruyorlar. Fakat İmamı Azam hazretleri, temizlik müddeti geçtikten sonra ilk gün kan görüldü, ikinci gün görülmedi, üçüncü günde görülmedi… Böyle olursa, bu rahatsızlık sebebi ile olmuştur, vücutta oluşan bir arıza sebebiyledir, buyuruyor. Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye kitabında hayz konusu anlatılırken bir ifade geçiyor, deniyor ki: “Her ay hayz müddeti değişebilir” Bir kimsenin hayz müddeti 6 günken, 7 de olabilir. Onun için Hanefi mezhebinde en azı 3 gün, en fazlası da 10 gündür buyruluyor. Birinci ölçü budur. İkincisi, üç gün birer damla da olsa peş peşe kan gelmesi lazım. Dinleyicimiz ikinci gün gelmedi, üçüncü gün geldi demişti. İkinci gün gelmediği için Hanefi mezhebine göre; hayz kabul edilmiyor. Diyelim ki, üç gün geldi (birer damla da olsa görüldü) hayz başlamıştır. Sonrasında 4.gün gelmedi, 5.gün gözüktü veya 6.gün gelmedi, 7. gün gözüktü, bir damla geldi diyelim, 10. güne kadar böyle devam etti. Veya 9 gün kadar böyle devam etti. Bunun 10 günüde hayz kabul edilir. Aktı kabul edilir. Önemli olan başlangıcı olan 3 gün boyunca gözükmesi, bir damla da olsa gözükecek. Tercih edilen kavil budur. Dinleyicimiz bir de, 1. günü kan görüldü, 8.güne kadar gözükmedi ve 8.günü gözüktü. Aradaki bu zaman dilimi, istihaza mıdır diye sordu. Evet, istihazadır, bu özürdür buyruluyor. Ya mevsimlerin geçişi sebebiyle veya sinirsel bir rahatsızlık sebebiyle vücutta bir rahatsızlık meydana geldi ve o bölgede bir rahatsızlık oluştu. Bu sebeple kan görüldü. Dolayısıyla özür oluyor bu. Hayzla ilgisi yok. Burada namazı bırakmış ise kaza edecek. Peki, 8. gün geldi. Buraya kadar temizliği, temizlik müddeti devam etti. Temizlik müddetinin asgarisi, en azı 15 gündür. 3 haftada sürebilir. Hatta bazı bünyelerde temizlik müddeti1 ay bile sürebilir. Kitaplarda, vücut her ay hadiselerden, mevsimlerden etkilenebilir ve hayz müddeti değişebilir, buyruluyor. Bazıları vardır hadiselerden, mevsimlerden etkilenmez, bunların tesiri altında fazla kalmaz, hayz müddeti 5 gündür. Sürekli 5 gün, 5 gün devam eder. Hanefi mezhebinde olan bir kimsenin hayz müddeti her ay 7 gün diyelim. Diyelim ki bu ay 7 günü geçti. 8 oldu veya 9, 10, 11 oldu akıntı geliyor. Orada Hanefi mezhebinde, bu rahatsızlık sebebi iledir, hayz yine 7 gündür. 7 günden sonra kılınmayan namazlar kaza edilir buyruluyor. Bu 7 günden sonrası istihaza, özürdür buyruluyor. Peki niye? Zira 10 günü geçti. İmamı Azam hazretleri 10 günü geçince bu özür olur, o bölgede rahatsızlık sebebi ile akıntı gelir, buyuruyorlar. Maliki mezhebinde, Şâfiî mezhebinde, Hanbeli mezhebinde ise: temizlik müddeti yine asgari 15 gündür ve hayz müddetinin en fazlası da 15 gündür, buyruluyor. Mesela maliki mezhebindeki bir hanım 15 gün temizlik müddeti geçtikten sonra bir gün bile bir kan görse hayz başlamış demektir, buyruluyor. İmamı Azam hazretleri ise hayzın başlaması için 3 gün arka arkaya gelmesi lazım buyuruyorlar. Peki Hanefi mezhebinde olupta, maliki mezhebini taklid eden bir hanım ne yapar? Namazı bırakır. Hanefi mezhebinden çıkmadığı için 2., 3.günü gelmez ise onu kaza eder. Maliki mezhebi 15 güne kadar diyor. Hanefi de ise 10 gün. Akıntı devam ederse, bu durumda ne yapacak? 10 güne 3 gün ilave edilir, buyruluyor. 3 günden sonra akıntı gelecek olursa temizlik müddeti başlamıştır, buyruluyor. Buna fasid temizlik deniliyor. Akıntı devam etse bile gusül abdestini alır, Hanefi mezhebi, yani kendi mezhebi 10 günden sonrasını hayz kabul etmediği için o 3 günüde kaza eder, buyruluyor. Zira kendi mezhebinden çıkmıyor. Sadece taklit ettiği mezhebin farz dediklerine uyuyor, müfsid (bozar) dediklerinden de sakınıyor.